Trzecie Krajowe Sympozjum Użytkowników Promieniowania Synchrotronowego odbyło się w Instytucie Fizyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie w dniach 6-7 czerwca 1995 r. Sympozjum zostało zorganizowane przez Polskie Towarzystwo Promieniowania Synchrotronowego przy współudziale Instytutu Fizyki PAN. W spotkaniu wzięło udział ponad 80 pracowników naukowych (w tym 11 z zagranicy), którzy stosują w swych badaniach promieniowanie synchrotronowe, bądź rentgenowskie (spis uczestników znajduje się tutaj). Sympozjum zostało zorganizowane między innymi dla uczczenia setnej rocznicy odkrycia promieniowania X przez Wilhelma Konrada Röntgena. Z tego względu do jego programu włączono comiesięczne Konwersatorium Instytutu Fizyki PAN, na którym Prof. J. Lemmerich z Berlina wygłosił wykład pt. "Wilhelm Konrad Röntgen - his life and work", w którym prelegent w sposób bardzo barwny przedstawił wiele interesujących szczegółów z życia uczonego, jak również z prac badawczych, które doprowadziły do tego wielkiego odkrycia.

    Program Sympozjum obejmował wykłady, oraz komunikaty przedstawiane w formie ustnej i plakatowej. W jedenastu wykładach wygłoszonych na zaproszenie, przedstawiono różne aspekty zastosowania promieniowania synchrotronowego w badaniach struktury atomowej materiałów, jak i elektronowej struktury energetycznej ciał stałych. Jeden z wykładów poświęcono nowym osiągnięciom w dziedzinie zastosowań promieniowania rentgenowskiego i synchrotronowego w badaniach struktury kości. Na wykład ten przyszło wielu przedstawicieli świata medycznego zajmujących się tymi zagadnieniami w Polsce.

    Jedna z sesji była poświęcona ustnej prezentacji prac własnych dotyczących nowych możliwości zastosowania promieniowania synchrotronowego i rentgenowskiego w badaniach struktury materiałów. W końcowej części tej sesji wystąpił prof. L. Datsenko z Kijowa, który przedstawił życiorys naukowy i najważniejsze osiągnięcia w pracy badawczej wybitnego uczonego pochodzenia ukraińskiego prof. Iwana Puluja. Był on fizykiem i elektrotechnikiem europejskiego wymiaru, autorem wielu prac z zakresu fizyki molekularnej, promieni katodowych i rentgenowskich. Bezpośrednio po odkryciu promieni X przez Röntgena, prof. Puluj dokonał głębokiej analizy źródła i właściwości tego promieniowania. Właśnie w 1995 roku Politechnika Lwowska uczciła 150-lecie jego urodzin, organizując specjalną konferencję międzynarodową.

    Wykładom plenarnym, wygłoszonym podczas Sympozjum, towarzyszyła sesja plakatowa, na której przedstawiono 49 komunikatów z prac własnych. Sesja ta pokazała, że problematyka badań rentgenowskich przy użyciu promieniowania synchrotronowego, dotycząca zagadnień fizycznych i fizyko-chemicznych, jest bogata mimo, że kraj nasz nie rozporządza własnym źródłem promieniowania synchrotronowego.  Tematyka przedstawionych wykładów i komunikatów (Spis dostępny w tym miejscu) obejmuje szeroki wachlarz zagadnień, począwszy od nowych źródeł promieniowania jakimi są lasery rentgenowskie, nowe zastosowania siatki dyfrakcyjnej do diagnostyki plazmy laserowej, nowe metody badań dyfrakcyjnych i spektroskopowych i ich zastosowanie do charakteryzacji materiałów, a skończywszy na efektach wtórnej emisji promieniowania X wzbudzonego rentgenowskimi falami stojącymi w układach cienkowarstwowych. Pokazano też, że rozwijają się z powodzeniem badania fotoemisji rezonansowej i zastosowania rentgenowskiej spektroskopii fotoelektronów dla celów katalizy. Na podkreślenie zasługuje też zastosowanie po raz pierwszy metody XANES do badania fulleridów zawierających żelazo.
    Rozległosć poruszanych zagadnień pokazała, jak ważna i owocna jest problematyka związana z odkryciem dokonanym przed 100 laty przez W. K. Röntgena.

    W czasie Sympozjum odbyło się zebranie sprawozdawczo-wyborcze Polskiego Towarzystwa Promieniowania Synchrotronowego, na którym omówiono aktualne zadania Towarzystwa, włączając w to starania o dostęp do nowych źródeł promieniowania synchrotronowego. Podkreślono wkład dr. J. Grochowskiego w zbieranie projektów badawczych od polskich naukowców w celu włączenia ich do europejskiego programu badań w Centrum Synchrotronowym w Trieście. Na koniec zebrania dokonano wyboru nowego Zarządu Towarzystwa oraz członków Komisji Rewizyjnej.

    Sympozjum mogło odbyć się dzięki pomocy finansowej Komitetu Badań Naukowych, Instytutu Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Polskiej Fundacji Upowszechniania Nauki oraz Fundacji im. Wojciecha Świętosławskiego Na Rzecz Wspierania Nauki i Rozwoju Potencjału Naukowego w Polsce.
    W imieniu wszystkich uczestników sympozjum składamy serdeczne podziękowania sponsorom. Podziękowania składamy także Instytutowi Fizyki PAN za udostępnienie sal i aparatury audiowizualnej oraz Instytutowi Chemii Fizycznej PAN za wypożyczenie stojaków plakatowych. Dziękujemy również wszystkim naszym współpracownikom zaangażowanym w organizację sympozjum.

                                                    Julian Auleytner
                                                    Ewa Sobczak